معاینه فنی خودرو چیست؟

همان‌طور که از نام آن مشخص است، معاینه فنی به فرایند بررسی سلامت خودرو از هر نظر گفته می‌شود. کارشناسان مراکز معاینه فنی تمام قطعات و اجزای خودرو و نحوه عملکرد آنها را بررسی می‌کنند و گزارشی مبنی بر سلامت خودرو و کارکرد صحیح آن تهیه کرده و در اختیار راننده قرار می‌دهند.

معاینه فنی، آزمونی برای بررسی ایرادها و مشکلات ظاهری و فنی خودرو است. بخشی از آن مربوط به آزمون فنی خودرو است که برای پیشگیری از تصادف‌های احتمالی انجام می‌شود و بخشی دیگر به تست آلایندگی و کنترل آلودگی هوا ارتباط دارد.

مجموع این بررسی‌ها منجر به صدور گواهی معاینه فنی می‌شود که به معنای سلامت فنی و ظاهری خودرو است، بنابراین خودروی مربوطه اجازه‌ی تردد را در شهر خواهد داشت.

چرا معاینه فنی خودرو لازم است؟

یکی از مباحث مهم در زمینه‌ی بهبود کیفیت هوا، معاینه فنی خودرو است. دود و آلاینده‌های خروجی از اگزوز خودروها و کارخانجات معمولا با افزایش طول عمر و کارکرد آن‌ها دیگر با استانداردهای اولیه‌ی تولید تطابق ندارند.

به همین دلیل، اصل معاینه و کنترل زیست محیطی تعریف می‌شود تا اطمینان حاصل شود که مقدار خروجی اگزوز خودروها و دودکش کارخانجات تا آنجا که ممکن است، استانداردها و الزامات زیست محیطی را رعایت می‌کنند.

کنترل آلودگی ناشی از خودروها توسط اعمال استانداردها در دو سطح انجام می‌پذیرد که شامل خودروهای نو و خودروهای کارکرده است. پس از تطابق با حدود مجاز آلودگی برای تولید خودروهای نو، میزان آلودگی آن پس از استفاده و در دوران کاری نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.

بر این اساس، پس از آن‌که خودرویی با رعایت استانداردهای آلودگی تولید شد، باید در طول دوره‌ی استفاده نیز استانداردهای آلودگی مرتبط را مراعات کند.

---

بیشتر بخوانید: 15 ویژگی تعمیرگاه خودرو خوب که باید بدانید

---

هر خودرو طی برنامه‌ای مدون در طول عمر خود از لحاظ آلودگی و در بعضی موارد از دیدگاه ایمنی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا در صورت وجود نقص که منجر به ایجاد خطر، افزایش مصرف سوخت و به تبع آن افزایش انتشار آلاینده‌ها می‌شود، از تردد آن جلوگیری به عمل آید.

معاینه فنی خودروها عموما در سه بخش بررسی سیستم ایمنی خودرو، بازدید چشمی و اندازه‌گیری آلاینده‌ها با استفاده از روش دستگاهی صورت می‌پذیرد و عموما حدود مجاز توسط مرکز معاینه فنی  تعیین می‌شود.

میزان اثربخشی برنامه معاینه فنی خودرو عمدتا تحت تاثیر عواملی مانند سطح مهارت پرسنل خدمت‌رسان، مجریان معاینه فنی، سطوح فناوری خودروها، ناوگان حمل و نقل، قوانین و مقررات و اعمال آن‌ها متفاوت است.

طبق برخی منابع متعبر و بر اساس برآوردهای انجام شده،‌ انجام معاینه فنی باعث کاهش 16 درصدی در مقدار آلاینده CO (منوکسیدکربن) و کاهش 10 درصدی در مقدار آلاینده HC (هیدروکربن‌های نسوخته) در خودروهای انژکتوری می‌شود.

همچنین انجام معاینه فنی خودرو باعث کاهش 33 درصدی در مقدار آلاینده CO و کاهش 24 درصدی در مقدار آلاینده HC در خودروهای کاربراتوری می‌شود.

شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو

طی چند سال اخیر، گرفتن معاینه فنی خودرو برای دارندگان وسایل نقلیه الزامی شده است. با توجه به تأکیدی که پلیس راهنمایی و رانندگی درباره‌ی لزوم گرفتن معاینه فنی برای خودروها بر اساس قانون دارد، تمام خودرو‌های سواری اعم از داخلی و خارجی که سن آن‌ها بیش از 4 سال باشد، ملزم به گرفتن معاینه فنی هستند.

اگر دارندگان خودروهایی که باید معاینه فنی بگیرند، از این کار سرپیچی یا درباره آن کوتاهی کنند، از جانب پلیس راهنمایی و رانندگی اعمال قانون می‌شوند.

مدارک مورد نیاز برای گرفتن معاینه فنی

هنگامی‌که خودرو را برای معاینه فنی می‌برید، حتما مدارک لازم برای معاینه فنی را با خودتان همراه داشته باشید. این مدارک عبارت‌اند از:

•       اصل کارت یا سند خودرو
•       فرم تشخیص عیوب ظاهری

مردودی معاینه فنی خودرو چیست؟

در صورت تایید نشدن ایمنی خودرو، نواقص در یک برگه ذکر شده و خودرو مردود می‌شود. سپس راننده 15 روز فرصت دارد، نواقص را برطرف کرده و جهت بررسی مجدد خودرو، به همان مرکز مراجعه کند.

دلایل اصلی مردودی خودروها در معاینه فنی

اگر خودرو در هریک از مراحل یادشده در بالا (اعم از چشمی و فنی) مشکلی داشته باشد، مردود می‌شود. مشکل‌ترین مراحل معاینه فنی خودرو که سبب مردود شدن آنها می‌شود، عبارت‌اند از:

•       آزمون آلایندگی
•       وضعیت ظاهری
•       ترمزها
•       کمک فنر
•       آزمون هم‌راستایی چرخ‌ها

درصورتی‌که خودرو مردود شود، برگه معاینه فنی به آن تعلق نمی‌گیرد. در چنین شرایطی 15 روز به شما فرصت می‌دهند تا چک‌لیستی را که در برگه نتایج درج شده است، برطرف کرده و دوباره به همان مرکز معاینه فنی خودرو مراجعه کنید.

اگر خودرو تمام مراحل را به سلامت طی کند، برگه معاینه فنی خودرو را به شما می‌دهند که همیشه باید همراه داشته باشید. همچنین برچسب معاینه فنی هم روی خودرو نصب می‌شود. اعتبار این گواهی 1 سال است.

 

چگونه معاینه فنی مردودی را پاس کنیم؟

عوامل متعددی همچون خرابی کمک فنرها، ایرادهای ترمز، وضعیت ظاهری (شکستگی و خرابی آیینه‌ها و …)، در مردودی معاینه فنی خودرو موثر است. بنابراین برای عبور از این مرحله، راننده باید به برطرف کردن عیوب یادشده اقدام کند.

 

جریمه نداشتن معاینه فنی

براساس قانون معاینه فنی، محدوده اجباری برای داشتن معاینه فنی تمام شهر است. تمام خودروهای سواری (داخلی و خارجی) که سن آنها بیش از 4 سال است به معاینه فنی نیاز دارند.

 

براساس قانون راهنمایی و رانندگی، اگر خودروهای مشمول معاینه فنی نداشته باشند، روزی 50 هزار تومان جریمه می‌شوند. بر اساس قانون و مطابق اعلام پلیس راهور تهران بزرگ، میزان این جریمه بعد از یک ماه تردد به 1?5 میلیون تومان می‌رسد.

نوبت‌دهی معاینه فنی خودرو

متأسفانه فرایند معاینه فنی خودرو، کاری زمان‌بر است و به‌همین‌دلیل مراکز معاینه فنی شلوغ و پرازدحام هستند. با توجه به شیوع ویروس کرونا و لزوم فاصله‌گذاری اجتماعی، امکان نوبت‌دهی آنلاین معاینه فنی در تهران و تعداد محدودی از شهرهای بزرگ از جمله اصفهان، مشهد و تبریز فراهم شده است تا از ایجاد صف‌های طولانی در این مراکز جلوگیری به عمل آید.

شهروندان باید برای بهره‌گیری از خدمات نوبت‌دهی معاینه فنی خودرو در تهران، به سامانه با نشانی https://services27.tehran.ir/  مراجعه کنند.

پس از ورود به سامانه، ابتدا در صفحه نخست ضوابط و قوانین را مطالعه کرده و دکمه «مطالعه نمودم» را کلیک کنید. در صفحه‌ی بعد، از شما درخواست می‌شود که شماره پلاک خودرو، نام و نام خانوادگی و شماره تلفن همراه را وارد کنید.

پس از وارد کردن اطلاعات، کد فعال‌سازی را به شماره تلفن همراه شما ارسال می‌کنند که با استفاده از آن، به صفحه اصلی سامانه هدایت می‌شوید. در اینجا باید نام مرکز را مشخص کرده و تاریخ مدنظر را وارد کنید. می‌توانید هزینه را از همین سامانه به‌صورت آنلاین هم پرداخت کنید.

آدرس مراکز معاینه فنی: